TÁC ĐỘNG CỦA TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI ĐẾN NGOẠI THƯƠNG

I.                   Khái niệm

Tỷ giá hối đoái là tỷ giá để đối lấy tiền của một nước khác (Paul Anthony Samuelson – Nhà kinh tế học người Mỹ).

Tỷ giá là một đồng tiền của một quốc gia nào đó bằng giá trị của một số lượng tiền của một quốc gia khác (Ralph Slatyer – Nhà kinh tế học người Úc).

Tỷ giá hối đoái (thường được gọi tắt là tỷ giá) là sự so sánh về mặt giá cả giữa hai đồng tiền của hai nước khác nhau. (Wikipedia tiếng Việt).

Tỷ giá hối đoái là quan hệ tỷ lệ so sánh giữa đồng tiền nước này với đồng tiền nước khác trên cơ sở hàm lượng vàng hoặc sức mua của các đồng tiền đó (Theo PGS. TS. Nguyễn Đăng Dờn, 2009, Thanh toán quốc tế, nhà xuất bản ĐH Quốc gia TP. HCM).

II.                Tác động của tỷ giá đến ngoại thương

1.      Phá giá tiền tệ: xuất khẩu tăng, nhập khẩu giảm.

VDXK:           $ 1 = VND 20.000, 1 tấn gạo = 10.000.000đ = $ 500

                        $ 1 = VND 25.000, 1 tấn gạo = 10.000.000đ = $ 400

ð  Đẩy mạnh xuất khẩu, hàng hóa có tính cạnh tranh hơn do giá thành hạ.

VDNK:           $ 1 = VND 20.000, 1 máy tính = $ 800 = 16.000.000đ
S 1 = VND 25.000, 1 máy tính = $ 800 = 20.000.000đ

ð  Hạn chế nhập khẩu, mang lại nhiều rủi ro cho doanh nghiệp do chi phí tăng.

2.      Nâng giá nội tệ: xuất khẩu giảm, nhập khẩu tăng.

VDXK:           $ 1 = VND 20.000, 1 tấn gạo = 10.000.000đ = $ 500

                        $ 1 = VND 16.000, 1 tấn gạo = 10.000.000đ = $ 625

ð  Hạn chế xuất khẩu do giá thành tăng làm giảm tính cạnh tranh.

VDNK:           $ 1 = VND 20.000, 1 máy tính = $ 800 = 16.000.000đ
S 1 = VND 16.000, 1 máy tính = $ 800 = 12.800.000đ

ð  Đẩy mạnh nhập khẩu do chi phí thấp.

III.             Liên hệ Việt Nam

1.      Qua các năm: (nguồn: WB)

Năm	2002	2003	2004	2005	2006	2007	2008	2009	2010
Tỷ giá	15,337	15,602	15,717	15,863	16,055	16,145	16,494	17,171	18,932
Xuất khẩu (triệu USD)	16,706	20,149	26,485	32,447	39,826	48,561	62,685	57,096	72,192
Nhập khẩu (triệu USD)	17,760	22,730	28,772	34,886	42,602	58,999	75,468	64,703	77,339
CCXNK (triệu USD)	-1,054	-2,581	-2,287	-2,439	-2,776	-10,438	-12,783	-7,607	-5,147

                        Nhận xét: Nhìn chung khi tỷ giá tăng (phá giá nội tệ) sẽ làm thu hẹp chênh lệch CCTM

2.      Ví dụ cụ thể

Ngày 11/02/2011, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) ban hành văn bản số 74/TB-NHNN nâng tỷ giá giữa USD/VND thêm 9.30%, từ 18,932 lên 20,693.

Tác động: Cải thiện cán cân thương mại. Thâm hụt thương mại hàng hóa 2010 lên tới 12.4 tỷ USD, bằng 17.3% kim ngạch xuất khẩu. Các nghiên cứu Vietstock cho thấy cán cân thương mại của Việt Nam có mối quan hệ chặt chẽ với tỷ giá, và việc điều chỉnh tỷ giá này sẽ có tác dụng tích cực trong việc cải thiện thâm hụt thương mại.

Đồng nội tệ giảm giá sẽ làm cho các doanh nghiệp xuất khẩu gặp nhiều thuận lợi hơn khi hàng hóa sản xuất có sức cạnh tranh hơn, trong khi đó nhập khẩu sẽ giảm đi và cán cân thương mại được cải thiện.

Tuy vậy, cần lưu ý rằng tỷ giá chỉ là một trong những nhân tố gây thâm hụt thương mại cao tại Việt Nam. Yếu tố chính vẫn là các dòng tiền từ bên ngoài đổ vào Việt Nam như FDI, FPI, ODA, kiều hối và các chính sách thương mại khác.

Nguồn tham khảo:

1)      Wikipedia Tiếng Việt

2)      Báo điện tử Kiến thức

3)      World Bank

            4) Ngân hàng Nhà nước